ΓΕΩΠΑΡΚΟ ΣΗΤΕΙΑΣ Μεταφερθείτε στο Γεωπάρκο Τροόδους 
Η ιστορία αυτής της γης κυλά για χιλιάδες χρόνια παράλληλα με την ιστορία των ανθρώπων της. Και αν συνήθως ο χρόνος των ανθρώπων αφήνει κενά και ανεξερεύνητα σημεία, ο χρόνος της γης στην Σητεία έχει καταγράψει τα σημάδια του μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια πάνω της. Πάνω στην πέτρα, μέσα στις χαράδρες, στα σπήλαια και στα μοναδικά της φαράγγια.
Οι πορείες του ανθρώπου και της γης εδώ στην ανατολική Κρήτη συμπλέκονται και αλληλοσυμπληρώνονται. Τα σημάδια των ανθρώπων αποκαλύπτονται στις πλούσιες αρχαιολογικές ανακαλύψεις αλλά και στη σημερινή, ανόθευτη ακόμα, ζωή των κατοίκων.
Από τον Βορρά, περνώντας την πόλη της Σητείας και κατευθυνόμενοι προς Ανατολικά. Αμέσως μετά τον οικισμό Πετράς υπάρχουν δύο επιλογές: είτε να συνεχίσετε ευθεία (προς Ανατολικά) στον κεντρικό δρόμο προς Μονή Τοπλού, Βάι και Παλαίκαστρο, είτε να στρίψετε στη διασταύρωση του δρόμου προς Ρούσσα Εκκλησιά και να κατευθυνθείτε νοτιοανατολικά προς τους οικισμούς Κρυονέρι, Μιτάτο, Καρύδι και Σίτανο.
Από τον Νότο, περνώντας την πόλη της Ιεράπετρας και στρίβοντας μετά τον οικισμό Πιλαλίματα προς βορειοανατολικά κατευθυνόμενοι προς τη Ζήρο. Στον οικισμό Παπαγιαννάδες στρίβετε προς Ανατολικά για Ζήρο από όπου μπορείτε να συνεχίσετε στον κεντρικό δρόμο μέχρι τον Ξερόκαμπο και από εκεί στη Ζάκρο και στο Παλαίκαστρο.
Από το Ε4, το Ευρωπαϊκό μονοπάτι μεγάλων αποστάσεων που διατρέχει το γεωπάρκο της Σητείας από την Δύση προς την Ανατολή. Ξεκινά από τον ορεινό οικισμό Χρυσοπηγή και αφού διατρέξει 40 περίπου χιλιόμετρα καταλήγει στον παραλιακό οικισμό της Κάτω Ζάκρου.
Για να γίνει το Ε4 όχημα περιπατητικής επίσκεψης του Γεωπάρκου και αφόρμηση εκπαιδευτικών δράσεων στην περιοχή το χωρίσαμε σε 6 αυτόνομες ημερήσιες διαδρομές. Κάθε διαδρομή έχει χαρτογραφηθεί, έχει παρουσιαστεί διαδραστικά και έχουν γεωεντοπιστεί τα μνημεία της και τα σημεία ενδιαφέροντος. Καθεμία της έχει να «πει» την δικής της ιστορία για τους ανθρώπους, τον πολιτισμό και την φύση της. Κάποιες είναι ευκολότερες και κάποιες πιο απαιτητικές για τον περιπατητή. Κάποιες είναι σχεδιασμένες ως εκπαιδευτικές και εμπλουτισμένες με δραστηριότητες μη συμβατικής εκπαίδευσης κατάλληλες για σχολικές δράσεις μέσα και έξω από την τάξη, για οικογενειακές ημερήσιες εξορμήσεις και για οργανωμένες φυσιολατρικές επισκέψεις.
Οι γεώτοποι και τα χαρακτηριστικά μνημεία των Ανεβρυτών, του Monte Forte, του Αγίου Αντωνίου, καθώς και οι γραφικοί οικισμοί της Χρυσοπηγής και της Δάφνης αναδεικνύονται στην διαδρομή Χρυσοπηγή – Δάφνη – Ανεβρυτά – Αδρόμυλοι. Ένας περίπατος 16 χιλιομέτρων μέσα από ήπιους χωματόδρομους, σητειακά λιόφυτα και μποστάνια.
Για να επισκεφτούμε τον ερημωμένο οικισμό των Ανδρομύλων, το ναό των Αγίων Αποστόλων του 13ου αιώνα και τους γραφικούς οικισμούς Βορί και Παπαγιάννάδες θα περπατήσουμε 4 χιλιόμετρα την ανηφορική διαδρομή Ανδρομύλοι-Βορί-Παπαγιανάδες.
Δεν πρέπει να παραλείψει κανείς να επισκεφτεί την εξαιρετικής κομψότητας και αντιπροσωπευτικό δείγμα βενετσιάνικης αρχιτεκτονικής του 15ου αιώνα, έπαυλη De Mezzo στην Ετιά και το γραφικό χωριό των Αρμένων με τις εκκλησιές του και τα σοκάκια του, πριν ολοκληρώσει τον περίπατό του στον κεφαλοχώρι του Χανδρά. Μια μικρή πολιτιστική παράκαμψη 5 χιλιομέτρων από την αυθεντική χάραξη του ορειβατικού Ε4, η οποία διατρέχει την επιβλητική κορυφογραμμή του οροπεδίου των «Αρμενοχαντράδων» με τις σπαρμένες ανεμογεννήτριες. Εδώ στέκει ένα από τα παλαιότερα αιολικά πάρκα του 21ου αιώνα. Η ορειβατική διαδρομή Παπαγιαννάδες-Ετιά-Αρμένοι-Χανδράς του Ε4 δεν μετρά πάνω από 4 χιλιόμετρα ενώ η πολιτιστική της παράκαμψη είναι περίπου 5 χιλιόμετρα.
Από το Χανδρά με παράκαμψη 2 χιλιομέτρων προς τον ερειπωμένο μεσαιωνικό οικισμό της Βόιλα καταλήγουμε στην Ζήρο με τους γέρικους ανεμόμυλους ξεχασμένους στα μποστάνια της και τις μοναδικές εκκλησιές της. Η Βόιλα, εξαίσιο δείγμα ενετικού φέουδου, φιλοξενεί τον ναό του Αγίου Γεωργίου και τους τάφους των Σαλομών, προγόνων του εθνικού ποιητή και αγναντεύει το ευγενές κατάφυτο τοπίο των σητειακών αμπελώνων. Μια εξαίσια διαδρομή Χανδράς – Ζήρος (παράκαμψη Βόιλα) 6 χιλιομέτρων συνολικά.
Και τώρα ήρθε η ώρα για το πιο ορεινό τμήμα του Ε4 που ανηφορίζει προς την Ζάκανθο, το οροπέδιο Κάνεβα, περνά από τον ερημωμένο οικισμό Σκαλιά που μόνο η πηγή του μένει ζωντανή και πια κατηφορίζει προς την Ζάκρο, περνώντας από το Μαύρο Κάμπο. Αυθεντική ορεινή κρητική διαδρομή Ζήρος - Σκαλιά - Μαύρος Κάμπος - Ζάκρος, 10 χιλιομέτρων.
Από τις πηγές της Ζάκρου και διατρέχοντας τα μνημεία της, το Ε4 βουτάει στο Φαράγγι των Νεκρών, αιώνιο κρητικό τοπίο με μινωικά κατάλοιπα και μας οδηγεί στην θάλασσα. Στην θάλασσα που θα μας ταξιδέψει απέναντι στο νησί της Αφροδίτης. Πριν τον απόπλου για την Κύπρο το μινωικό ανάκτορο αφοπλίζει τον επισκέπτη. Όλα αυτά, συμπυκνωμένα στα 6 χιλιόμετρα της διαδρομής Ζάκρος – Φαράγγι των Νεκρών – Κάτω Ζάκρος.
Επισκεφτείτε το γεωπάρκο με αυτοκίνητο ή … χωρίς. Γνωρίστε τον τόπο με τα πόδια. Μια υπέροχη εμπειρία για τον επισκέπτη. Μια αξέχαστη μνήμη για τον περιπατητή. Γίνετε κι εσείς περιπατητές του Γεωπάρκου της Σητείας!
