ΤΙ ΜΠΟΡEI ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΕΔΩ;

Ενετικό Γεφύρι Καλοπαναγιώτη

Τα γεφύρια στην ιστορία
Τα γεφύρια διαχρονικά αποτελούν τεχνικά έργα ιδιαίτερου κατασκευαστικού ενδιαφέροντος τόσο από άποψη σχεδιασμού όσο και κατασκευής. Στην πράξη, τα γεφύρια αποτελούσαν και αποτελούν τεχνικά έργα, τα οποία αποκαθιστούν τη συνέχεια των οδών (ή/και τη δημιουργία νέων οδεύσεων) που διακόπτονται από φυσικά εμπόδια, ποτάμια, χείμαρρους, χαράδρες κλπ. Από τα αρχαία χρόνια ο άνθρωπος ανέπτυξε πρακτικές ώστε να διέρχεται πάνω από μικρά ποτάμια ή μικρές σε άνοιγμα χαράδρες, για να μπορεί να μετακινείται μεταξύ διαφορετικών θέσεων. Οι πρώτες λύσεις του ανθρώπου στην προσπάθεια του για σχηματισμό οδών μετακίνησης πάνω από ποτάμια και χαράδρες, αποτελούνταν από υλικά που παρείχε η φύση και για τα οποία προφανώς δεν ήταν αναγκαία η κατεργασία τους με οποιαδήποτε μέσα. Τέτοια υλικά με ελάχιστη κατεργασία ήταν ευθυτενείς κορμοί δέντρων και επιμήκεις πέτρινες πλάκες. Με την εξέλιξη των κατασκευαστικών ικανοτήτων του ανθρώπου (γνώσης) και την ανάπτυξη των πρώτων εργαλείων και χειροκίνητων μηχανισμών, ξεκίνησαν οι κατασκευές πιο περίτεχνων υποδομών. Κατά τη ρωμαϊκή περίοδο, και με την αύξηση των απαιτήσεων της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας για έλεγχο και μετακίνηση μέσα στα όρια εξάπλωσης της, κατασκευάστηκαν γεφύρια με περίσσεια τέχνη και αντοχή, πέτρινα μονότοξα ή πολύτοξα, χωρίς τη χρήση κονιάματος, έτσι ώστε οι αρμοί μόλις που διακρίνονται.

Τα ενετικά γεφύρια της Κύπρου
Στην Κύπρο σήμερα διασώζεται αριθμός αρχαίων ιστορικών γεφυριών, τα οποία αποτελούν μνημεία της ιστορίας του νησιού. Τα παλαιότερα πετρόκτιστα γεφύρια, που συναντά σήμερα κάποιος στην Κύπρο, πιθανότατα να αποτελούν κτίσματα της Μεσαιωνικής περιόδου (ή/και της περιόδου της Φραγκοκρατίας) και χαρακτηρίζονται ως σημαντικά και αξιόλογα πολιτιστικά και ιστορικά μνημεία του νησιού. Κατασκευασμένα με τοπικά υλικά (παραδοσιακή πέτρα) μαρτυρούν μέσα στους αιώνες, την ιδιαίτερη τεχνοτροπία της πετρόκτιστης γεφυροποιίας των παραδοσιακών μαστόρων των παλαιών χρόνων. Ιδιαίτερη αναφορά χρήζει και για την αρμονία και συνοχή που έχουν οι κατασκευές αυτές με το φυσικό περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται. Τα γεφύρια της Κύπρου θεωρούνται κομψοτεχνήματα ιστορικής και αρχαιολογικής τέχνης και διακρίνονται για την αρτιότητα της κατασκευής τους. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που γίνονται προσπάθειες για καταγραφή των γεφυριών αυτών ή κατάλοιπων τους από το Τμήμα Αρχαιοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το Τμήμα έχει καταρτήσει κατάλογο με 27 ιδιαίτερης αρχαιολογικής αξίας γεφύρια, τα οποία έχει ανακηρύξει ή είναι προς ανακήρυξη, ως αρχαία μνημεία με σκοπό την προστασία και ανάδειξή τους.

Το ενετικό γεφύρι του Καλοπαναγίωτη
Το ενετικό γεφύρι του Καλοπαναγιώτη, το οποίο διέρχεται πάνω από τον ποταμό Σέτραχο, διατηρεί μέχρι σήμερα την αρχική κατασκευαστική μορφή του. Αν και είναι άγνωστο το πότε κατασκευάστηκε, αποτελούσε για αιώνες το σημείο διέλευσης που ένωνε τον οικισμό της κοινότητας του Καλοπαναγίωτη με τις ιαματικές πηγές Καλοπαναγιώτη και τις λαξευμένες στον βράχο λεκάνες όπου στα αρχαία χρόνια έκαναν τα ιαματικά τους λουτρά στο περίφημο Ασκληπιείο, αλλά και μεταγενέστερα με το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή, αφού βρίσκεται μόλις 100 m νότια του μοναστηριού. Επίσης, το γεφύρι αποτέλεσε την οδό μετακίνησης προς την αγροτική περιοχή της κοινότητας που βρίσκεται πέρα από το μοναστήρι, αλλά και για τη σύνδεση της κοινότητας με το πρώτο δημοτικό σχολείο της. Βρίσκεται πολύ κοντά στο σημείο όπου οι Απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας βάπτισαν χριστιανό τον Άγιο Ηρακλείδιο, ενώ είναι το τρίτο κατά σειρά γεφύρι που ενώνει τις όχθες του ποταμού Σέτραχου που διαρρέει την κοιλάδα της Μαραθάσας (Ενετικό γεφύρι Ορκόντα, Οίκου και Καλοπαναγιώτη). Το ενετικό γεφύρι του Καλοπαναγιώτη αποτελείται από ένα ημικυκλικό τόξο με άνοιγμα 4,30 m, το μήκος του οδοστρώματος της γέφυρας 10,30 m και το πλάτος του οδοστρώματος επί της γέφυρας 1,20 m. Υλικό οικοδομής του γεφυριού αποτελεί η τοπική πέτρα του Τροόδους.
Πηγή πληροφοριών:
Κοινότητα Καλοπαναγιώτη